بررسی میزان مواجهه فردی با ترکیبات btex در سفره خانه های سنتی شهر همدان در سال ۱۳۹۲

مقدمه و هدف: ترکیبات (benzene, toluene, ethylbenzene, xylene isomers)  btex  از جمله پرمصرف ترین و خطرناک ترین ترکیبات آلی فرار می باشند که می توانند موجب بروز اثرات سوء بر سلامت انسان شوند. دود قلیان حاوی ترکیبات سمی فراوانی از جمله ترکیبات btex می باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان مواجهه فردی با ترکیبات btex در سفره خانه های سنتی شهر همدان می باشد. روش کار: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی – تحلیلی بود. به منظور اندازه گیری میزان غلظت ترکیبات btex در دود قلیان از هوای استنشاقی25 نفر ازاستعمال کنندگان قلیان در 12 سفره خانه سنتی با استفاده از روش niosh1501 نمونه برداری شد و نمونه ها با دستگاه گاز کروماتوگرافی تجزیه شدند. نتایج: میانگین مدت زمان استعمال قلیان در هر وعده 9.28±52.23 دقیقه بود. میانگین دما و رطوبت نسبی سفره خانه های مورد بررسی به ترتیب برابر با 1.72±33.24 درجه سانتیگراد و 0.095±35 درصد بود. میانگین غلظت بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، ارتو، متا و پارا گزیلن در هوای بازدم افراد به ترتیب برابر با 1495، 2806، 2559، 810، 932 و1146قسمت در میلیارد بود. نتیجه نهایی: میانگین غلظت بنزن، تولوئن و اتیل بنزن در این مطالعه از حد مجاز تعیین شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست بالاتر بود. در این مطالعه مشخص شد که دود قلیان موجب جذب تنفسی غلظت بالایی از ترکیبات btex می گردد ومی تواند به عنوان یکی از منابع عمده مواجهه افراد استعمال کننده با این ترکیبات تلقی گردد که به دنبال آن میزان احتمال بروز اثرات سوء بر سلامت افراد افزایش می یابد.